Vervolg (oude) raspi A rev. 2

Besloten om vanochtend het ding aan te zetten en te laten gaan. Het eerste dat opvalt is dat er lang dbus.service in beeld is. Later zie ik een grafische achtergrond maar zonder taakbalk. Ik klik wat om te zien of de activiteits-led gaat knipperen. Dat is zo. Ik klik nog eens en krijg een soort inlogscherm voor de neus. Ik mag mijn wachtwoord invoeren. Het invoerscherm verdwijnt en er gebeurt ogenschijnlijk niets. Wachten. Dan verschijnt er een foutmelding over de org.freedesktop.PolKit1.

Ik klik rechts en krijg een menu te zien. Met een paar onbekende opties. Ik kies voor Reconfigure en krijg opnieuw een inlogscherm te zien.

We zijn nu twee uur verder en er is nog niks om mee te werken, iets nuttigs mee te doen.
Ben het zat en haal de stroom eraf.

In mijn doosje met sd-kaartjes vind ik er eentje met de tekst rasp BMC. Geen idee meer wat dat was. Stop het erin en even later zit ik naar een Rasp-BMC te kijken. Weliswaar met een verkeerde netwerkconfiguratie. Dat bromt niet en kan worden aangepast.
Ik zoek naar wat het ook alweer was/is en kom uit bij OSMC (media center).

Zie nog een ander kaartje van waarschijnlijk mijn eerste test van OwnCloud. Levert geen problemen op. De Raspi A lijkt wel te deugen!

Dan zie ik een kaartje met de tekst Schoon en met een datum januari 2021. Die start geheel vers en mag ik configureren. Wat gezeik blijft, is dat ze vragen naar de taal en de plaats en dat ze later weer melden dat de Localisations niet op orde zijn. En dat duuuuuuurt lang.

Al die tijd wordt een usb-hub gebruikt met een wi-fi dongle, een bluetooth voor muis en toetsenbord en een ethernet-adapter. Maar de twee netwerkverbindingen samen aan de praat te krijgen lukt niet echt. Vooral de ethernet link is op en af.
Gisteren ontdekt dat als /etc/ifplugd is verwijderd het beter zou gaan. Maar die map bevat alleen een script action.d waarin een koppeling naar de wifi-credentials.

't Leeft

 

't Leeft

Een vlucht kopmezen bestormde onze tuin en eindelijk kwam ik ertoe om eens te kijken wat nou eigenlijk Remote GPIO is, wat je ermee kunt.

In wat ik las kwam ook een Live Raspi OS Desktop langs. Dus zocht ik een 16 GB usb stickie op en gebruikte een torrent om het bestand te downloaden .(2022-07-01-raspios-bullseye-i386.iso)..... Maar hoe het beeldbestand (image, vandaar .img) dan op dat stickie moest komen was niet te vinden in de documentatie van de softwarepagina op raspberrypi.com.

De rpi Imager bleek dit klusje ook prima te kunnen klaren. Gewoon een gokje en het werkte verrassend genoeg. De rpi Imager is voor windows, apple en linux te downloaden. De windowsversie is een uitvoerbaar bestand en dat lijkt dus simpel. Na het downloaden het exe-bestand dubbelklikken om het te installeren. Veel meer kan ik er niet over zeggen omdat ik geen windhoos meer heb om het na te volgen.

 N.B.: Wees extreem voorzichtig bij de keuzelijst onder "KIES OPSLAG..." Plaats eerst het stickie in de usb-poort en start dan pas de Raspberry Pi Imager!

Onder het kopje Besturingssysteem zit een keuzelijst. Omdat ik zelf al het iso-bestand had gedownload ging ik helemaal naar beneden in de keuzelijst en koos voor Gebruik eigen bestand. Selecteer een eigen .img bestand, maar dat kan dus ook een iso-bestand zijn!

 

's Middags kreeg ik bericht van een familielid dat haar vers geïnstalleerde Ubuntu op een oude laptop in elkaar gestort was.

Dus gaf ik hem/haar/het/de/een de tip om eens te vragen of de computerhulp niet een live stick kan leveren. Dan kan de hardware getest worden en als alles werkt naar believen dan kan het alsnog geïnstalleerd worden op de harde schijf en kun je het stickie ook nog eens in ander apparaat stoppen. In feite maak je je werkomgeving hiermee extreem draagbaar.

Adders onder het gras

Je moet achterhalen wat de toets of toetscombinatie is waarmee het standaardbootproces wordt onderbroken en je een keuze krijgt vanaf welke partitie moet worden gestart. Vroeger vaak cd, dvd. Tegenwoordig steeds vaker usb, sd-kaartje of zelfs ssd.

De eerste plek om te zoeken is de gebruikershandleiding. Als je die niet nog ergens in een kastje of lade hebt liggen dan moet die op interpret gezocht worden bij de fabrikant van de pc of laptop. De gezochte info staat meestal in het hoofdstuk problemen of troubleshooting of voor gevorderden.

Wie het geluk heeft dat de pc/laptop opstart zonder dat een logo alle informatie verbergt ziet linksonderin op het scherm wat bios-informatie langs floepen. Daar staat dan iets als "press Esc to change boot order" En in plaats van Esc kan er ook iets als F2, F8, ctrl+F10 staan. Je kunt het natuurlijk ook gewoon een paar keer proberen met de de hier genoemde toetsen. Dan moet je wel de focus hebben, in casu alert zijn want je hebt maar heel eventjes om op de juiste toets te drukken.

Overigens heb ik het wel meegemaakt dat de juiste onderbrekingstoets geen zicht gaf op de ingestoken usb-stick. Totdat ik besloot de usb-poort aan de andere kant of achterkant te proberen. Geef het niet te gauw op wil ik maar zeggen.
Als je het eenmaal weet hoef je het later niet meer op te zoeken. Dan stop je gewoon je usb-stick in de juiste usb-poort; start je machine en druk op tijd op de onderbrekingstoets. Kies je alternatieve OS, wacht even en je kunt aan de slag.

Bij het opstarten van rpi OS Desktop staat de bovenste optie op 'Persistence', hetgeen wil zeggen dat wat je doet op de stick wordt bewaard. Dan heb je dus schrijfrechten voor de usb-stick en worden documenten, foto's, muziek e.d. op je usb-staafje bewaard (zolang er ruimte is). Dit is volgens mij de prettigste keus en past bij het idee dat je werkomgeving draagbaar is.
Kies je niet voor 'persistence' dan blijft je staafje maagdelijk en start je telkens op met een schoon systeem.

De rpi OS Desktop loopt een beetje achter met de rest. Na het installeren krijg je dan ook de vraag of je wilt updaten. Als je meteen aan de slag wilt en nieuwsgierig naar je nieuwe omgeving bent dan raad ik je aan om niet up te daten. Doe dat later als je dat wilt en ga lekker rondkijken op je verse desktop.

Oude raspi A rev 2

Oude meuk in nieuwe zakken.
Op de spelletjesavond van de straatgroepering rookte de buurvrouw en ik een sigaret. We raakten in gesprek over de hemel en ze vertelde me dat ze vroeger een telescoop had gehad. De Orioniden zouden vandaag en morgen langszwermen en in het verschiet lag een gedeeltelijke zonsverduistering.

Op mijn bureau lag al een tijd een RASPI A met een oude, 'legacy' infrarood camera (NOiR) en tal van python progs om foto's te maken. Maar ik was de weg een beetje kwijtgeraakt op dat dingetje. 

Tijd om vers te starten onder de belofte dat de recente PI OS (sept 2022) voor alle raspi's werkt. Super traag is alles. Alsof ik in drijfzand moet lopen.
Twee dagen later heb ik het maar opgegeven. Telkens als ik onder de cli van raspi-config aanmeld dat ik de legacy camera wil gebruiken eindig ik met een grijs scherm met 3 vierkante punten. De grafische raspi-config laat de camera-optie niet eens zien. Na uren zoeken ontdekte ik dat door het maar te proberen via de terminal. In de hoop dat.... En warempel.

Maar wat dan?

Noobs wordt momenteel afgeraden. Kan nog wel via downloads.raspberry.org. Met de links daar download ik wat geschikte torrent-bestanden en kies voor de laatste noobs uit nota bene januari 2022. Eens kijken of dat wil.
Eerst protesteert het 32GB SD-kaartje. Dan maak ik het sd-kaartje met rpi imager leeg en schrijf nog eens.
Eenmaal in de raspi A begint een installatie met een tergend trage download?? Waarom heb ik dan met de torrent al 2,7 GB binnengehaald en gebrand/geschreven? Nadat de teller op 100% staat gebeurt er heel langs niks en ik hou een pauze. Bij terugkomst staat er een ander scherm voor de neus en lijkt het of ik verder kan.
Maar bij het booten loopt de cups-browsed.service vast lijkt het. Na verloop van tijd trek ik de voeding los en start opnieuw. Warempel, de boot loopt door tot een grafische scherm. De raspi-config stelt de vragen en ik beantwoord ze. Bij de wi-fi-config loopt het even fout.
In de usb-hub zit niet alleen een wi-fi-adapter, maar ook een ethernet-adapter. Uiteindelijk werkt de wi-fi met het bekende netwerkadres.

Een 'sudo apt update' lijkt op zijn plaats en leert me dat ik te maken heb met een Debian bullseye! Ai. Weet niet of dat goed gaat komen met de legacy camera.
De boodschap 'Fetched 13.7 MB in 4min 4s (56.3 kB/s)
Reading package lists... Done
staat nogal lang op mijn scherm, waarna dan toch Building dependency tree... met de percentages verschijnt.
Twijfel toch of ik het upgrade commando ga geven. Wil het toch weten en ga het straks geven: sudo apt upgrade. Dan heb ik vast tijd om te gaan koken. Het gaat om 328 pakketjes.
Krijg een klap Waiting for cache lock:... meldingen. Had beter de libreoffice* eerst verwijdert.

De update en upgrade had ik beter gelaten. Opnieuw loopt het booten na de veranderingen vast.

Opgestart met de shift-toets ingedrukt. Heb 2 opties: Noobs 3.8 Full & Recommended en LibreElec. Het is weer even wachten om 7,5 GB op het kaartje te schrijven. 

Tijdens het wachten las ik in het forum Troubleshooting een manier om wi-fi en ethernet gelijktijdig te kunnen gebruiken.
sudo apt-get purge ifplugd
Een andere oplossing hiervoor is:
"EDIT: Sam Nazarko helped out. There's a connection manager file which has specified this as a 'SinglePreferredTechnology'. In /etc/connman.conf, changed the instruction to 'false' and it's working fine."

HET BLIJFT MOEIZAAM.

En daarom ben ik op het raspberry-forum
https://forums.raspberrypi.com/viewtopic.php?p=2051573&hilit=recommended#p2051573 een discussie begonnen over in hoeverre het OS nou aan te bevelen is voor oude Pi's. 

Komt erop neer dat het met de terminal prima te doen is. Grafische omgeving wordt lastig. Dat kan ik beamen.

 

Bluetooth

 Een Raspberry Pi Zero W (W van Wireless) is sinds een tijdje voorzien van een behoorlijke harde schijf om podcasts van gPodder op te slaan. Het opgeslagen geluid wilde ik per se per bluetooth afspelen. Deze kleine apparaatjes zijn voorzien van zowel Wi-Fi als Bluetooth. Uit bijdragen in het raspberry-forum weet ik inmiddels dat die twee draadloze protocollen elkaar nog wel eens dwars kunnen zitten...

Na dagen van experimenteren en met bijna volledige kennis van alle bluetooth apparaten bij de buren kreeg ik het maar niet voor elkaar om de paar apparaten om muziek af te spelen te verbinden met de zero w. De informatie die ik verzamelde via sudo bluetoothctl werd niet zichtbaar in het grafische schempje dat Add device... levert.

De geschikte kandidaten zijn/waren een goedkope bt-speaker van de Action, een bt-koptelefoon van Huawei (AM61) en een paar bt-speakers van Peaq (PPA100BT).

Nadat ik nog eens een blik wierp waar de zero w op mijn bureau lag bedacht ik me eens een andere plek voor het dingetje te bedenken. Drie à vier meter verderop had ik meteen de grote speakers van Peaq te pakken.

Enkele voorbeelden:
pi@pizerow:~ $ sudo bluetoothctl
Agent registered
[bluetooth]# list
Controller B8:27:EB:7C:AD:24 pizerow [default]
[bluetooth]# devices
Device 50:B4:BA:C9:99:F7 ACT-SPK-BT-04
[bluetooth]#

Command        Used to
list                       List available controllers
devices                List available devices
paired-devices     List paired devices
cancel-pairing [dev]        Cancel pairing with the device
discoverable <on/off>    Set controller discoverable mode
disconnect [dev]             Disconnect device
exit                                  Quit program
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
[bluetooth]# help
Menu main:
Available commands:
-------------------
advertise                                       Advertise Options Submenu
scan                                              Scan Options Submenu
gatt                                               Generic Attribute Submenu
list                                                List available controllers
show [ctrl]                                    Controller information
select <ctrl>                                Select default controller
devices                                         List available devices
paired-devices                              List paired devices
system-alias <name>                   Set controller alias
reset-alias                                     Reset controller alias
power <on/off>                            Set controller power
pairable <on/off>                         Set controller pairable mode
discoverable <on/off>                  Set controller discoverable mode
discoverable-timeout [value]        Set discoverable timeout
agent <on/off/capability>             Enable/disable agent with given capability
default-agent                                 Set agent as the default one
advertise <on/off/type>                Enable/disable advertising with given type
set-alias <alias>                           Set device alias
scan <on/off>                               Scan for devices
info [dev]                                       Device information
pair [dev]                                       Pair with device
cancel-pairing [dev]                      Cancel pairing with device
trust [dev]                                      Trust device
untrust [dev]                                  Untrust device
block [dev]                                     Block device
unblock [dev]                                 Unblock device
remove <dev>                               Remove device
connect <dev>                              Connect device
disconnect [dev]                            Disconnect device
menu <name>                               Select submenu
version                                           Display version
quit                                                Quit program
exit                                                Quit program
help                                               Display help about this program
export                                            Print environment variables
[bluetooth]#
[bluetooth]# connect 50:B4:BA:C9:99:F7
Attempting to connect to 50:B4:BA:C9:99:F7
Failed to connect: org.bluez.Error.Failed
[bluetooth]# connect 50:B4:BA:C9:99:F7
Attempting to connect to 50:B4:BA:C9:99:F7
[CHG] Device 50:B4:BA:C9:99:F7 Connected: yes
Connection successful
[CHG] Device 50:B4:BA:C9:99:F7 ServicesResolved: yes
[ACT-SPK-BT-04]#

Netwerkprinter

Na de zoveelste modemomruil vanwege netwerkproblemen staat er sinds een paar maanden op de onveranderde plek een FRITZ!Box 7583 die het naar behoren doet/deed. (De las met ons ISRA-punt bleek oud te zijn)
Ineens deed mijn oude netwerkprinter het niet meer. Die netwerkprinter was met de modem verbonden met een USB-kabel.
Het bleek niet de printer te zijn die moeilijkheden had. Met de PC verbonden wilde die best nog printen.
En toen bleek dat mijn superkleine NAS, die ook via de usb-hub met de modem verbonden was het ook niet meer deed.
Kortom, alles wees erop dat de usb-poort van de modem niet meer deugde.

XS4All, de leverancier van de modem, kende geen problemen met usb op de modem, dat was/is een 'derden'-probleem volgens de man die ik sprak en ik moest contact zoeken met AVG, de fabrikant. Die zijn na vijfen en en in het weekeinde niet bereikbaar. 

Het alternatief om toch te kunnen printen is om de printer lokaal met een PC te verbinden en de printer dan te delen met de andere apparaten. Maar dan moet je die PC wel aanzetten om een ander de gelegenheid te geven om af te drukken. Onhandig!

Plotseling bedacht ik me dat ik nog een server heb staan, een raspberry pi 3B. Daarop zou ik een zogenaamde CUPS-server kunnen zetten die printen in het netwerk mogelijk maakt.
De website PiMyLifeUp gaf zoals zo vaak een goede handleiding.
In het kort: doe een update op de pi; doe een upgrade; installeer CUPS; configureer CUPS; zoek en installeer de printer in Cups. Voilá.
Dus:

sudo apt-get update
sudo apt-get upgrade

sudo apt-get install cups

sudo usermod -a -G lpadmin pi (== voeg gebruiker pi aan de printerbeheergroep toe)

Maak met de onderstaande 2 opdrachten cups in het hele netwerk toegankelijk:
sudo cupsctl --remote-any
sudo systemctl restart cups  

Om te weten op welk adres de cupsserver draait kun je het commandoe

hostname -I

gebruiken.

Richt een browser op het ip-adres met poort 631, de standaard cups-poort.

Bijvoorbeeld: https://192.168.10.99:631. Je komt dan op de beheerpagina van de cupsserver en kunt daar een nieuwe printer aanmaken.
Wanneer je daarmee begint zie je bovenaan de lokale printers en daaronder wat Cups al ontdekt heeft aan bestaande printers in je netwerk.

Local Printers:	CUPS-BRF (Virtual Braille BRF Printer) VNC Remote Printer (VNC Printer)
Discovered Network Printers:	lokaalKanon iP49nn series @ baasdesktop (Canon Canon iP9nn series) netwKanon @ baasdesktop (Canon Canon PIXMA iP49nn)
Other Network Printers:	Backend Error Handler Internet Printing Protocol (https) Internet Printing Protocol (ipp) Internet Printing Protocol (ipps) Internet Printing Protocol (http) LPD/LPR Host or Printer AppSocket/HP JetDirect

In mijn ervaring werkt de AppSocket/HP JetDirect in veel gevallen prima.

Syncthing geen back-up oplossing

De titel van de vorige blog is geheel anders dan deze.
Syncthing is geen oplossing voor het back-up probleem. Syncthing is een sync oplossing waarbij meerdere mensen samenwerken in/met/vanuit eenzelfde map en/of bestand(en).
Veranderingen aan een bestand worden doorgegeven, gesynchroniseerd, aan de server die dat weer doorspeelt aan de andere gebruiker(s).

Deze hernieuwde kennismaking met Syncthing was geen onverdeeld genoegen. Deels omdat de aankoppeling van de externe harde schijf op onverwachte wijze verliep - door de bestandsbeheerder pcmanfm - maar ook omdat het vaak in eerste instantie niet werkte. En ook in tweede instantie niet. Hoewel, op een nieuwe ochtend zag ik het probleem. Ik had op de telefoon ervoor gekozen om de WA-mappen van het type 'alleen ontvangen' in te richten. Ja, dan staat de telefoon te wachten op wat er van de server komt. Niet zo handig. Zodra ik dat veranderd had begon de zo gewenste synchronisatie.  Dat 'alleen ontvangen' was bedoeld voor de serverkant!
En mocht je je WA-inhoud(en) willen syncen, overweeg dan om gebruik te maken van de mogelijkheid om mappen uit te sluiten (negeren) van de sync-actie.

Het lukte wel met de map met foto's, eigenlijk de camera-map op de mobiele telefoon en de schermafbeeldingen op telefoon en tablet. Downloads-mappen van de mobiele apparaten werkten eveneens. 

Een behoorlijk probleem vormden de waarschuwingen die ik kreeg wanneer ik onder  de map AFB die ik had aangemaakt meerdere andere mappen wilde onderbrengen. Schermafdrukken had ik gedacht onder te brengen bij AFB/peter/telefoon of AFB/peter/tablet. Vergeet dat maar in je planning. Tenzy je goed kunt leven met irritante waarschuwingen. ✊👎 

Mijn ongenoegen van het begin maakte plaats voor wat meer berusting. Het was toch vooral de leercurve waarmee ik te maken kreeg.
Syncthing werkt, maar is geen oplossing voor een back-up. Tenminste niet in mijn ogen.

Syncthing back-up oplossing (1)

draadloze pi zero w    €    11,50
16 GB sd-kaartje        €     10,--
usb-voeding                €     2,50
usb-kabeltje                €     1,00

verloop micro_usb-usb€ 10,--
evt. usb3-hub + externe voeding)  € 35,--
externe harde schijf van 2TB (1 Ampère)  € 60,--
Kijk a.u.b. uit

De pi kan niet de 1 ampère leveren voor de grote harde schijf, daarvoor is een usb-hub met aparte voeding aan te bevelen. Hoe dat zit met een grote SSD weet ik niet.
Een standaard usb-telefoonoplader is voor de pi zero normaal gesproken meer dan voldoende en daar kan ook nog wel een flinke usb-stick bij. Of meerdere bij een ouderwetse usb-hub. Ook al moet je het niet overdrijven. Maar op het moment dat je een gevoede usb-3-hub gebruikt kan de harde schijf, maar ook de rest van de usb-apparatuur gemakkelijk gevoed worden. Daarmee vervalt dan ook de bovenstaande usb-voeding van € 2,50

Niet alleen heeft Toshiba slecht geheugen, maar tot overmaat van ramp kunnen ze ook niet rekenen! Uit de handleiding van mijn gloednieuwe Toshiba Canvio Basic van 2TB:

Deze handleiding kon ik wel lezen terwijl de schijf verbonden was met de Raspi Zero W. Maar toen ik wat mappen wilde maken op deze ntfs-geformatteerde schijf liep ik tegen problemen aan die ik niet begreep.
Blijkt dat ntfs vanaf de raspi alleen leesbaar is in eerste instantie. Om ook te kunnen schrijven moeten de gereedschappen ntfs-3g geïnstalleerd worden.

Met gparted meteen maar de ntfs-partitie verkleind tot ca. 67GB en de rest onder de naam syncthing met ext4.
Op de website van de raspberry pi is er een pagina gewijd aan de instellingen van extern geheugen.

De mount-gegevens waarmee de externe schijf in zijn standaard gedaante werd aangekoppeld, bleken:
/dev/sda1 on /media/pi/TOSHIBA EXT type ntfs (rw,nosuid,nodev,relatime,uid=1000,gid=1000,fmask=0177,dmask=077,
    nls=utf8,errors=continue,mft_zone_multiplier=1,uhelper=udisks2)

 

Bij de fstab-instellingen bleek opnieuw dat het verstandig is om de 'koppeltekens' die soms in de UUID bij de uitvoer van blkid staan te verwijderen, net als de aanhalingstekens!